Το κόστος της παιδικής φροντίδας στη Βρετανία είναι από τα υψηλότερα στον κόσμο. Το Ηνωμένο Βασίλειο είναι η τρίτη πιο ακριβή χώρα στον 38μελή Οργανισμό Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) όσον αφορά το μέσο κόστος φροντίδας των παιδιών ανά οικογένεια. Ωστόσο, τα κτίρια βρεφονηπιακών σταθμών και παιδικών σταθμών δεν λαμβάνουν την κατάλληλη σχεδιαστική προσοχή.
Είναι καιρός οι αρχιτέκτονες και η ευρύτερη κοινωνία να δώσουν μεγαλύτερη προσοχή σε αυτόν τον εξαιρετικά σημαντικό τομέα και να αρχίσουν να προσφέρουν χώρους που προσφέρουν αξία για τους γονείς, τα παιδιά και τις κοινότητες. Κάθε παιδί έχει δικαίωμα σε έναν αξιόλογο εκπαιδευτικό χώρο από την πιο μικρή ηλικία μέχρι την τριτοβάθμια εκπαίδευση και, ως σχεδιαστές, έχουμε τις δεξιότητες να βοηθήσουμε στη δημιουργία, τη βελτίωση και την ανάπτυξη των προτύπων χώρου για τους παρόχους πρώτων χρόνων.
Η φετινή σύντομη λίστα για το βραβείο RIBA Stirling θα πρέπει να είναι ευπρόσδεκτη, καθώς διαθέτει δύο υποδειγματικά εκπαιδευτικά έργα, συμπεριλαμβανομένου του εξαίρετου Hackney Primary του Henley Halebrown. Πράγματι, το βραβείο έχει συμπεριλάβει και άλλα δημοτικά σχολεία στο παρελθόν, αλλά συχνά τα νηπιαγωγεία δεν θεωρούνται το είδος της «αρχιτεκτονικής με κεφαλαίο Α» στην οποία θα πρέπει να επικεντρωθούν οι μαθητές ή οι επαγγελματίες.
Η αριστεία του εκπαιδευτικού σχεδιασμού σπάνια παρατηρείται στα κριτικά και τα αρχιτεκτονικά βραβεία συχνά συγκεντρώνουν όλα τα εκπαιδευτικά προγράμματα σε μια κατηγορία που καλύπτει την προσχολική ηλικία έως το πανεπιστήμιο. Εξετάζοντας το ευρύτερα, η συνιδρύτρια της ZCD Architects, Dinah Bornat, σωστά επεσήμανε ότι τα παιδιά δεν εκπροσωπούνται σε μεγάλο βαθμό στην πολιτική και πρακτική αστικής ανάπτυξης.
Ωστόσο, οι παιδικοί σταθμοί είναι τόσο σημαντικά περιβάλλοντα για μάθηση, φροντίδα και ανάπτυξη – κρίσιμα για την ανατροφή των νέων μυαλών. Τα κοινοτικά τους οφέλη και το επίπεδο κύρους στην αρχιτεκτονική θα πρέπει να αντιμετωπίζονται με τον ίδιο τρόπο που σκεφτόμαστε για τα έργα στέγασης και τριτοβάθμιας εκπαίδευσης – και κάτι τέτοιο θα βελτίωνε, φυσικά, την παροχή πρώτων ετών σε ολόκληρο το Ηνωμένο Βασίλειο.
Υπάρχουν πολλοί τύποι σκηνικών πρώτων χρόνων που μπορεί να είναι συναρπαστικό για έναν αρχιτέκτονα να εξερευνήσει και να αναπτύξει, από μεμονωμένους ανεξάρτητους βρεφονηπιακούς σταθμούς, μέχρι ιδιωτικούς παιδικούς σταθμούς, προσχολικούς χώρους και «δασικά σχολεία» με προσανατολισμό στη φύση.
Διαπιστώσαμε ότι η εστίαση σε έξυπνους, παιδικούς και προσεγμένους χώρους με έμφαση στο φως, την ακουστική και τα φυσικά υλικά μπορεί να ωφελήσει τόσο το προσωπικό όσο και τα παιδιά. Και μπορεί επίσης να προσφέρει ευπρόσδεκτες προκλήσεις για τον αρχιτέκτονα, ανακαλύπτοντας, για παράδειγμα, πώς να εισάγει την καινοτόμο Προσέγγιση της Περιέργειας – μια σύγχρονη μεθοδολογία μάθησης που καθοδηγείται από παιδιά που εστιάζει στη φυσική περιέργεια και φαντασία.
Υπάρχουν 13.000 βρεφονηπιακοί σταθμοί στο Ηνωμένο Βασίλειο, οπότε γιατί δεν ζητάμε μια εθνική στρατηγική αναβάθμισης για αυτούς, όπως ακριβώς κάνουμε και με τα σπίτια; Ομοίως, γιατί δεν εξετάζουμε πώς μπορούμε να αντικαταστήσουμε το κλείσιμο των βρεφονηπιακών σταθμών κατά τη διάρκεια της πανδημίας, που είχε ως αποτέλεσμα την απώλεια 11.000 θέσεων παιδικής μέριμνας;
Η προσέγγιση εκ των υστέρων θα μπορούσε επίσης να μεταμορφώσει εγκαταλελειμμένους χώρους που δεν χρησιμοποιήθηκαν προηγουμένως για εκπαιδευτικούς σκοπούς. Το έργο μας Learning Tree με έδρα το Romford πήρε μια άδεια αποθήκη και τη μετέτρεψε σε ζωτικό κεφάλαιο της κοινότητας για την αναγέννηση της πόλης. Η προσαρμοστική επαναχρησιμοποίηση μειώνει επίσης το κόστος και η εσωτερική διαρρύθμιση μπορεί να γίνει σε διάστημα μηνών.

The Learning Tree, Romford, από την Delve Architects
Πηγή: Fred Howarth
Διακυβεύονται περισσότερα από το απλό σχέδιο που βοηθά τα εκπαιδευτικά αποτελέσματα. Η επιτυχία της πολιτικής της New Labour’s Sure Start έσωσε εκατομμύρια στο NHS και δημιούργησε ζωτική υποστήριξη για τις άπορες οικογένειες. Αυτό το είδος επένδυσης εξακολουθεί να επιδοτείται στη Σκωτία.
Μια έκθεση της παιδικής φιλανθρωπικής οργάνωσης Coram που δημοσιεύθηκε νωρίτερα αυτό το έτος διαπίστωσε ότι το «σύστημά μας παιδικής μέριμνας παραμένει βαθιά ελαττωματικό» και αυτά τα ζητήματα κερδίζουν τώρα την προσοχή σε εθνικό επίπεδο καθώς οι χαμηλές αμοιβές του προσωπικού και η έλλειψη διαθεσιμότητας πλήττουν τις οικογένειες.
Ο αυξημένος ρόλος των αρχιτεκτόνων είναι, φυσικά, μόνο ένα μέρος μιας πολύ μεγαλύτερης λύσης. Χρειάζεται όμως να κάνουμε μια σοβαρή συζήτηση για το τι μπορούμε να προσφέρουμε ως βιομηχανία και πώς το ΗΒ μπορεί να εφαρμόσει καλύτερα πρότυπα σχεδιασμού για αυτόν τον ζωτικής σημασίας εκπαιδευτικό τομέα.
Ο Alex Raher είναι σκηνοθέτης και συνιδρυτής της Delve Architects